Gemeenten, werkgevers, werknemers en het Rijk hebben vooruitlopend op het in werking treden van de Participatiewet afspraken gemaakt over de invulling van 125.000 banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Wajongers en mensen die op de wachtlijst staan voor de sociale werkvoorziening komen als eerste voor deze banen in aanmerking.
Doel participatiewet
Het doel van de Participatiewet is om zoveel mogelijk mensen aan het werk te helpen. Dit het liefst in gewone banen of anders via beschut werk. “Wie kan werken moet daarvoor de kans krijgen, of je nou een beperking hebt of niet”, stelt staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een toelichting op het wetsvoorstel dat op 2 december 2013 naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Participatiewet
Op dit moment zijn er drie verschillende regelingen voor mensen die hulp nodig hebben om een geschikte baan te vinden. De WWB (de Wet werk en bijstand), de Wsw (de Wet sociale werkvoorziening) en mensen met arbeidsvermogen in de Wajong. Met de komst van de Participatiewet komt er één regeling voor mensen die deze opstap naar de arbeidsmarkt nodig hebben. De uitgaven aan Wajong, WWB en Wsw bedragen nu bijna 11 miljard euro. Zonder maatregelen stijgen de kosten naar 13,5 miljard euro. Met de maatregelen uit de Participatiewet groeien de uitgaven nog steeds, maar op de lange termijn wel met 1,7 miljard euro minder naar 11,8 miljard.
Op 11 april van dit jaar kwamen werkgevers en werknemers in het Sociaal Akkoord met het kabinet overeen om tot 2026 in totaal 100.000 extra banen in te richten voor mensen uit de doelgroep van de Participatiewet. Daarbovenop stelde de overheid zich garant voor 25.000 extra banen in de komende tien jaar. Staatssecretaris Klijnsma noemt deze afspraken een “stevig fundament” onder de Participatiewet.
Samenhangende hulp
De Participatiewet zal worden uitgevoerd door de gemeenten. Gemeenten krijgen hiermee de ruimte voor samenhangende hulp aan mensen die ondersteuning nodig hebben, rond begeleiding naar werk en/of andere vormen van maatschappelijke begeleiding. Vanaf 2015 krijgen gemeenten één ongedeeld budget, waaruit ze al deze ondersteunende voorzieningen kunnen bekostigen. Dit betekent ook dat de gemeenten vanaf januari 2015 de verantwoordelijkheid dragen voor de mensen die kunnen werken, maar het zonder extra steun niet redden op de arbeidsmarkt.
Wajongers
Wajongers waarvan duidelijk is dat zij vanwege hun beperking(en) nooit kunnen werken, blijven in de Wajong en houden hun uitkering. De verwachting is dat dit geldt voor ongeveer 100.000 van de bijna 240.000 Wajongers. Wajongers waarvan na een beoordeling vast staat dat zij wél mogelijkheden hebben op de arbeidsmarkt gaan stapsgewijs over van het UWV naar gemeenten. Klijnsma: “Het is belangrijk dat deze overgang op een zorgvuldige manier gebeurt. Iedereen moet voldoende tijd krijgen om zich voor te bereiden op de nieuwe situatie”. Daar is in elk geval 100 miljoen euro structureel voor beschikbaar.
Minimumloon
De afspraken in het Sociaal Akkoord betekenen ook dat iedereen tenminste het minimumloon verdient, ook wie hier vanwege een beperking eigenlijk niet toe in staat is. Klijnsma: “Het mooie is dat mensen een volwaardige baan krijgen, met één loonstrook aan het einde van de maand.”