“Sinds 2005 jouw online juridische hulp”

Op het journaal komt het regelmatig voorbij: grote groepen werknemers die besluiten het werk neer te leggen en te gaan staken. Zo zorgde de staking van personeel op Schiphol voor grote problemen op de luchthaven en kennen we allemaal de beelden van stakend zorgpersoneel. Maar wanneer mag je nu eigenlijk staken en hoe gaat dat verder in zijn werk?

Wat is staken?

Dat je gaat staken betekent dat je het werk neerlegt om iets gedaan te krijgen. Meestal gaat het hierbij om een wijziging van de arbeidsvoorwaarden en willen werknemers meer loon. Een staking wordt gezien als laatste redmiddel als onderhandelingen nergens op uitlopen. Door te gaan staken zet je de werkgever onder druk om met een beter voorstel te komen. Het werk ligt compleet stil en tijdens een staking mag de werkgever ook geen vervanging regelen.

Wat doe je tijdens een staking?

Wat je tijdens de staking zoal doet maakt eigenlijk niet uit, zolang je maar niet werkt. Of je tijdens een staking gewoon thuisblijft of bijvoorbeeld in de kantine gaat zitten, maakt verder niet uit. Meestal wordt een staking gekoppeld aan een demonstratie. Je ziet dan ook vaak dat stakers tijdens het staken op bepaalde plekken samenkomen om daar hun stem te laten horen. Dit zorgt vaak ook voor meer media-aandacht waardoor een staking nog effectiever is.

Het is wel belangrijk om te weten dat je tijdens een staking ook niet wordt doorbetaald. Staakt een deel van het personeel, maar gaan een aantal anderen wel gewoon aan het werk, dan mag de werkgever zelfs besluiten om tijdens de staking niemand door te betalen. De vakbond kan het inkomensverlies deels compenseren, maar dan moet je wel lid zijn . Gaat het om een niet-officiële staking (een zogenaamde wilde staking) dan moet personeel dat besluit niet te staken wel gewoon doorbetaald krijgen.

Mag iedereen staken?

In principe heeft iedereen het recht om te staken, maar een rechter kan een staking wel verbieden. Dit kan een rechter doen als een staking niet op tijd is aangekondigd, de onderhandelingen nog in volle gang zijn of als de gevolgen te groot zijn. Ook mogen kwetsbare groepen geen slachtoffer worden van een staking. Zo mag een staking in bijvoorbeeld de zorg niet ten koste gaan van patiënten. Ook moet het belang groot genoeg zijn. Voor 2 euro loonsverhoging het hele land platleggen is niet de bedoeling.

Een goed voorbeeld van een staking die verboden werd door de rechter is die van het grondpersoneel van Schiphol. In 2016 wilden zij al gaan staken in de zomervakantie. De gevolgen van een staking in het hoogseizoen was echter zo groot dat de rechter dit niet toestond. De staking in april dit jaar kon wel doorgaan, omdat dit niet in het hoogseizoen viel.

Wie organiseert zo’n staking?

Meestal is het de vakbond die een staking organiseert, maar op zich staat het je vrij om zelf een staking te organiseren. Zo’n staking waar de vakbond niets mee te maken heeft heet een wilde staking. Wil je zo’n staking organiseren, dan is het belangrijk om zoveel mogelijk medestanders te zoeken. Hoe meer mensen meedoen, hoe groter het effect. Stel altijd de vakbond op de hoogte van een staking. De kans is dan aanwezig dat ook zij zich aansluiten en het toch een officiële staking wordt.